Şaban ayının faziletleri nelerdir?

İlâhî feyz ve bereketin yeryüzünü şenlendirdiği bu mübarek ay,
mü'minler için en kârlı ve kazançlı fırsattır. Çünkü Şâban'ın değer ve
kıymetini arttıran en önemli tarafı, diğer aylara göre (Ramazan hariç)
yapılan her amelin ve ibadetin sevabının üç yüz kattan fazla
oluşudur.(1)

İlâhî feyz ve bereketin yeryüzünü şenlendirdiği bu mübarek ay,
mü'minler için en kârlı ve kazançlı fırsattır. Çünkü Şâban'ın değer ve
kıymetini arttıran en önemli tarafı, diğer aylara göre (Ramazan hariç)
yapılan her amelin ve ibadetin sevabının üç yüz kattan fazla
oluşudur.(1)


Diğer vakitlerde kılınan bir rekât namazın sevabı on ise, Şaban ayında
üç yüzden fazladır. Okunan her bir Kur'ân harfi için üç yüz Cennet
meyvesi vardır.
Yine bu ihsan ve bağış ayı olan günlerde amel defterimizin sevap
hanesine kaydettirdiğimiz ibadetler, her an şeytan ve nefsin fırlattığı
gaflet, vesvese ve şüphe oklarına birer kalkan vazifesi görerek gerçek
huzurumuzun kaynağı olur. Çünkü farkında olmadan veya bir anlık gaflet
sonunda işlediğimiz hatâ ve kusurların keffareti olabilecek hasenat ve
iyilikler en bereketli şekilde bu günlerde elde edilmektedir. Ayrıca bu
ibadetler ileride hücumuna maruz kalabileceğimiz günahlar için de bir
siper hüviyetini taşır.

Resul-i Ekrem Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselam diğer aylara göre bu ayda daha çok ibadet ve taatte bulunurlardı.

"Şaban benim ayımdır."

"Şaban günahları temizleyendir" buyurarak kadrini yüceltirdi.(2)

Receb ayı geldiği zaman da "Allahım, Receb ve Şaban (ayını) bize mübarek ve bereketli kıl" buyururdu.(3)

Böylece dua ve niyazlarında bu ayların kudsiyetini dile getirmişlerdir.

Peygamberimizin Şaban ayına gösterdiği bu hürmetin bir sebebi de
devamında gelecek olan Kur'ân ayı olan Ramazan'dan dolayı idi. Hz.
Enes'in rivayetine göre, Peygamberimizden sual ederler:

"Ya Resulallah, Ramazan'dan başka en faziletli oruç ayı hangi aydadır?"
Bu soruya Peygamberimiz Aleyhissalâtü Vesselam,
"Ramazan'ı tazim için (Ramazan hürmetine) Şâban' da tutulan oruçtur" cevabını verirler.(4)

Başta Hz. Âişe Validemiz olmak üzere Sahabilerin beyanına göre
Peygamberimiz bazan Şaban ayının tamamını, çok kere de çoğu günlerini
oruçlu geçirirdi. Zaten diğer günler, bilhassa Pazartesi ve Perşembe
günleri de oruçlu bulunan Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselam maddî ve
manevî pekçok hikmetinden dolayı oruç ibadetini sıkça yapardı.
Bu hususta Hz. Âişe'nin (r.a.) şöyle bir rivayeti vardır:
"Resulullah Aleyhissalâtü Vesselam bazı aylarda çok oruç tutardı.
Hattâ, biz, onu bu ayda hiç iftar etmedi sanırdık. Bazı aylarda da çok
iftar ederdi. Hattâ, biz, onu bu ayda hiç oruç tutmadı derdik.
Resulullahın Aleyhissalâtü Vesselam Ramazan'dan başka bir ayın orucunu
tamamladığını görmedim. Şaban'daki kadar, kendisinde, çok oruçlu olduğu
bir ay da görmedim"(5)



Hz. Âişe başka bir rivayetinde bu konuda şunları söyler:
"Resulullah Aleyhissalâtü Vesselam senenin hiçbir ayında Şaban ayındakinden fazla oruç tutmaz ve şöyle buyururdu:
"Amellerden gücünüzün yettiğini yapın. Çünkü siz bıkmadıkça, Allah da
size asla bıkmış muamelesi yapmaz. Allah yanında amelin en makbulü,
kişinin az da olsa devam üzere işlediği ameldir."(6)
Yine Hz. Âişe, İbni Mâce'de geçen başka bir rivayetinde de, "O (Resul-i
Ekrem) Şaban ayının tamamını oruçla geçirerek nihayet Şâban'ı
Ramazan'la birleştirirdi"(7) diyerek Peygamberimizin bu ayda daha çok
oruç tuttuğunu ifade etmektedir.

Bu iki rivayetten hadis âlimleri, Peygamberimizin bazı seneler Şâban'ın
tamamını, bazı zamanlarda da çok günlerini oruçlu geçirdiği kanaatine
varmışlardır. Zaten hadiste geçen "tamamı" mânâsına gelen "küll"
kelimesi Arapçada çoğunluk mânâsında kullanılırdı.

Bir kimse bir ayın çok günlerini oruçlu geçirirse, tamamını oruçlu
geçirdiği ifadesi yer alırdı. Her iki rivayetten Şaban ayının tamamını
oruçlu geçirmenin veya bir kısmında oruç tutmanın caiz olacağı hükmü
çıkarılmaktadır.

Şaban ayında oruç, namaz, sadaka gibi ibadetlerin ve diğer imâni ve
İslâmî hizmetlerin fazla yapılmasının bir hikmeti de, devamında gelecek
olan Ramazan ayı için zihnen, bedenen ve ruhen bir hazırlık ve
alışkanlığa sebep olmasıdır. Çünkü bazı insanlar, "Nasıl olsa, Ramazan
gelince daha çok ibadet ederiz" diye gaflet ve tembelliğe
kapılabilirler. İşte Şâban'da yapılan ibadetler bu perdeyi yırtmaktadır.

Bu hususa Peygamberimiz, Hz. Üsame bin Zeyd'in suâli üzerine işaret etmektedir. Hz. Üsame sorar:
"Yâ Resulallah, Şaban ayında tuttuğunuz kadar hiçbir ayda oruç tuttuğunuzu görmedim."
Bunun üzerine Peygamber Aleyhissalâtü Vesselam şöyle buyururlar:
"Receb ve Ramazan ayları arasında şu Şaban ayında insanlar gafildir. Bu
öyle bir aydır ki, ameller, Alemlerin Rabbine bu ayda yükseltilir. Ben
oruçlu iken amellerimin yükseltilmesini severim."(8)

Bu mübarek günleri değerlendirerek gün ve gecelerimizi manevî yönden
daha çok bereketli kılarsak, bu ayın feyzinden daha fazla istifade
etmiş oluruz. Bu aylarda tutulan oruç farz ve vacip olmayıp sadece
sünnettir. Peygamberimize uyarak sevap ve mükâfatına nail olmak için
oruç tutmaya gayret ederiz.

Cenab-ı Hak bizleri Şaban ayının nurundan ve feyzinden en azami mertebede istifade eden kullarından eylesin. Amin.

Kaynaklar
1) Şualar, s. 416.
2) Keşfü’l Hafâ. 2:9
3) Müsned, 1:259
4) Tirmizı, Zekât: 28.
5) Buhari, Savm: 51.
6) Müslim. Sıyam: 177.
7) İbni Mâce, Savm: 4.
8) Nesei, Savm: 70.